Hoe zorg je voor een beredeneerd aanbod?
Of je nu met of zonder methode werkt in een kleutergroep: het is belangrijk om je aanbod te plannen. Dit wordt ook wel doelgericht of opbrengstgericht werken genoemd. In de praktijk zien wij dat kleuterleerkrachten goed in staat zijn om prachtige thema’s te ontwerpen en activiteiten te bedenken waarbij de kleuters betrokken zijn, maar dat zij het lastiger vinden om goed op papier te zetten welke doelen er in een bepaalde periode behaald dienen te worden. Dit beredeneerde aanbod is van belang voor de doorgaande lijn in de basisschool. We willen allemaal graag dat elke kleuter voldoende bagage mee krijgt om succesvol aan het formele leerproces deel te nemen. Ook als je met een methode werkt is het heel goed om zicht te krijgen op de verschillende leerlijnen, juist dan kun je flexibel omgaan met de methode en aansluiten bij de kleuters in je groep!
In de praktijk zijn wij dat veel scholen werken met de cyclus van opbrengstgericht werken, maar dat in de kleutergroepen weerstand ontstaat. Die weerstand snappen wij heel goed, want we vinden het belangrijk dat kleuters kunnen blijven spelen. Ook met opbrengstgericht werken kunnen kleuters blijven spelen. De kracht van opbrengstgericht werken zit er in dat je door de gestelde doelen nog beter na gaat denken over het rijker maken van de speel-leeromgeving van de kleuter. Hiermee kun je aansluiten bij de behoefte om te spelen van de kleuter en aansluiten bij de gestelde doelen.
Leerkrachten met vele jaren ervaringen hebben de doelen vaak in hun hoofd. Toch helpt het opschrijven: de doelen geven houvast en het opschrijven geeft rust. Je weet waar je aan toe bent, hebt overzicht en daarnaast is de informatie goed overdraagbaar.
Stap voor stap leggen wij uit hoe je een stevig beredeneerd aanbod neerzet in je kleutergroep.
Stap 1: jaarplanning maken met thema’s
Voordat het schooljaar start plan je welke thema’s je komend jaar wilt behandelen. Wil je nog niet alle thema’s inplannen? Of wil je samen met de kinderen bepalen over welk thema je gaat werken? Dan kun je de periode inplannen en het thema-onderwerp nog leeg laten.
Het is belangrijk om het schooljaar in verschillende periodes te verdelen, dit is de start van je beredeneerde aanbod voor komend schooljaar.
Voor schooljaar 2017-2018 maakten we deze documenten om de thema’s in te plannen, belangrijke data zoals Sinterklaas en Moederdag zijn ook opgenomen in de jaarplanning.
Download hier:
jaarplanning schooljaar 2017-2018 regio noord
jaarplanning schooljaar 2017-2018 regio midden
jaarplanning schooljaar 2017-2018 regio zuid
Stap 2: doelen verdelen over het schooljaar
Wanneer je weet met hoeveel themaperiodes je komend schooljaar gaat werken kun je starten met het maken van je doelenaanbod. Hiervoor kun je dit document gebruiken: Doelenoverzicht per thema 2017-2018
Hierin beschrijf je per periode welke doelen aan bod dienen te komen. Een compleet overzicht van alle doelen is te vinden op de website van het SLO.
Een ander doelenoverzicht kan ook gebruikt worden, op Internet zijn vele overzichten te vinden. Zelf vinden wij het prettig werken wanneer de doelen helder en klein geformuleerd zijn, dan kun je er makkelijker activiteiten en hoeken aan koppelen.
Je verdeelt de doelen over het schooljaar en zorgt ervoor dat doelen meerdere keren terug komen in het schooljaar. Zorg voor voldoende gedifferentieerde doelen zodat het een passend beredeneerd aanbod wordt.
Wanneer je de doelen éénmaal goed over het jaar hebt verdeeld kun je elk jaar het aanbod opnieuw gebruiken, soms met wat kleine aanpassingen omdat je themaperiodes anders vallen.
Hulp nodig bij het beschrijven van een passend beredeneerd aanbod? Neem contact met ons op en we bespreken graag de mogelijkheden!
Stap 3: per thema een themaplanning maken
Het is heel praktisch om per thema met een themaplanning te werken. In deze themaplanning beschrijf je welke doelen aan bod komen en welke activiteiten je aan deze doelen koppelt. Binnen de themaplanning zorg je voor differentiatie (minimumaanbod, basisaanbod en verrijkingsaanbod). Daarnaast beschrijf je eventueel het aanbod voor individuele leerlingen.
Gegevens die belangrijk zijn bij het bepalen van passend aanbod haal je uit je leerlingvolgsysteem of observatiegegevens.
Daarnaast vinden wij het belangrijk dat er voldoende ruimte is voor spontane activiteiten. Juist daar je aanbod te plannen merk je dat er helemaal niet zoveel “moet” en er heel veel ruimte overblijft voor spontane activiteiten!
In onze workshop: “Spelen met doelen” gaan we praktisch aan de slag en maken we een gedifferentieerde themaplanning die aansluit bij de doelen.
Stap 4: activiteiten beschrijven in een weekplanning
De verschillende activiteiten die je hebt bedacht bij de doelen van het thema beschrijf je in een weekplanning. Je weekplanning en je themaplanning zijn de werkformulieren. Bij ons liggen deze altijd op het bureau! Zo kun je snel zien welke activiteiten er aan bod komen en voor welke kinderen je bijvoorbeeld een specifieke activiteit aanbiedt of wat je wilt gaan observeren. Wanneer de weekplanning op je bureau ligt maak je makkelijk even een aantekening erbij, bijvoorbeeld welke materialen je nodig hebt of met welke leerling je een bepaalde activiteit nog eens wilt doen.
Er zijn verschillende formats mogelijk voor het maken van een weekplanning. Wanneer je op Google zoekt kom je vele voorbeelden tegen. Het belangrijkste hierbij is dat de weekplanning voor jou overzicht biedt en dat jij er fijn mee kunt werken!
Stap 5: evalueren themaplanning en opstarten nieuwe themaplanning
Aan het einde van een thema evalueer en reflecteer je op de bereikte doelen en de ontwikkeling van de leerlingen. Deze gegevens neem je mee naar een volgende periode zodat je een mooie start hebt voor je volgende themaplanning.
Stap 3,4 en 5 herhalen zich bij elk thema. Stap 1 en 2 worden één keer per jaar gedaan, meestal voorafgaand aan het nieuwe schooljaar.
O ja en heel belangrijk! Blijf flexibel. Houd je niet star vast aan je planningen. De planningen zorgen voor een stevige basis en soms zorgt de praktijk ervoor dat je iets moet schuiven, omwisselen of dat je keuzes moet maken. Jij als leerkracht blijft de professional!
In de workshop “Spelen met doelen” gaan wij uitgebreid in op dit hele proces en gaan we praktisch aan de slag met het ontwerpen van een thema. Binnen een maatwerk traject is het mogelijk het beredeneerd aanbod sterk neer te zetten in de kleutergroepen. Neem vrijblijvend contact op en we informeren je graag over de mogelijkheden.
